|
Köpekler hareketli objeleri kovalarlar.
Bu onların avcı patterni içersindeki davranış zincirlerinin bir
parçasıdır. Genel olarak avcı patterni “gözle tesbit et, uygun anı
bekle, kovala, yakala ve öldür” şeklinde gelişir. İnsanların seçici
üretimi ile bu pattern ırklara göre değişikliğe uğrar örneğin fermalı
av köpeklerinde uygun anı bekleme süresi çok uzun olur ve eğitimle bu
köpeği kontrol edenin denetimine geçer. Hemen hemen bütün köpekler
önlerinde hareket eden objeleri kovalarlar. Bu hem koruma bölgeleri
içine girenleri uzaklaştırmak, hem de av güdüsü ile olur. Kırsal
alanlarda çoban köpekleri arabaları, trenleri, traktörleri devamlı
kovalarlar ama duran bir arabayla hiç ilgilenmezler. Yavru köpeklerin
önüne bir top yuvarlarsanız hemen peşine koşarlar hareketli objeler
devamlı onların bu güdüsünü tetikler. Köpeğin bu işten vazgeçmesi için
hareketin durması gerekir.
Bisikletle veya koşarken köpek kovaladığında durmanız gerekir. Sizi
kovalayan köpek sokakdaki başıboş köpekse fazla korkmanıza gerek
yokdur. Korkmanız gereken sahipli olan köpeklerdir. Sokak köpekleri
insanlardan mutlaka şiddet görmüş, kovalanmış, itilmiş kakılmışlardır
ve insanlara temkinli yaklaşırlar ve genelde insanlardan korkarlar.
Sahipli köpekler ise bu durumda değillerdir. İnsanlara karşı daha atak
olurlar, onlardan korkmazlar hatta hiç bir insandan şiddet
görmemişlerdir ve rahatlıkla insanlara saldırabilirler. Kendisine
defalarca taş atılmış, sopayla vurulmuş, tekmelenmiş olan sokak
köpekleri pek insana saldırmaya yeltenemezler. Nasıl hiç sobaya
ellememiş bir çocuk sobada eli yandıkdan sonra bir daha sobaya
ellemezse durum köpekler için de hemen hemen aynıdır. İnsanlar
tarafından korkutulmuş köpek sadece hareket ettiğiniz için sizi
kovalar bunu da güdüleriyle yapar ama durduğunuzda bir şey yapmaz.(
bazı istisnalar hariç)
Köpek sahipleri çok değişik ruh yapısındadırlar. Ellerindeki köpekleri
bilinçli veya bilinçsiz olarak saldırgan hale getirmiş olabilirler ve
bu köpekleri tasmasız gezdirdiklerinde böyle bir köpekle
karşılaştığınızda sokak köpeklerinden daha fazla endişe etmelisiniz.
Ayrıca ırk faktörü de endişe etmeniz gereken diğer bir hususdur. Bazı
ırklarda rage sendromu görülür bu ırklar çok iyi eğitilmiş, çok uysal
olsalar dahi sahiplerinin kontrolu dışında saldırganlık
gösterebilirler. Rage sendromu gösteren belli başlı ırklar arasında
dobermann, rottweiler, springer spaniel, cocker spaniel, Brenese gibi
pek çok ırk vardır. Bazı ülkelerde bu tür ırklara (iri cüsselilere)
kısıtlamalar getirilmişdir. Örneğin bunların ödenen yıllık vergileri
daha yüksekdir, ağızlıkları takılmadan halka açık yerlere
çıkarılamazlar gibi.
Köpek saldırılarında köpeğin saldırganlığına ve cüssesine göre bazen
yapabileceğiniz yardım beklemekden başka pek bir şey olmayabilir. Bu
gibi durumlarda yapmanız gereken öncelikle boynunuzu korumakdır. İki
elinizi birbirine kenetleyip ensenize geçirdikten sonra kollarınızı
birbirine iyice yapıştırarak köpeğin boynunuza yani sizi rahatca
öldüreceği en can alıcı yerinize zarar vermesini önlemekdir. Diğer
korumanız gereken atar damarların geçdiği kasıklarınızdır bunu da
bacaklarınızı karnınıza çekerek yapabilirsiniz. Eğer üzerinizde deri
mont gibi kalın bir şey varsa bunu kolunuza dolayıp köpeğin önüne
tutarak bunu ısırmasını sağlayabilir ve bundan sonrada devamlı bu
kolunuzu onun ağzına doğru bastırarak kolunuzu bırakıp başka bir
yerinize saldırmasını engellemeye çalışarak yardım isteyebilirsiniz.
Köpeklere karşı kendinizi savunmak için dazer gibi ultrasonik aletler,
su vs çoğu zaman işe yaramaz. Bisikletinizi kaldırıp köpekle aranızda
tutarak size yaklaşmasını engelleyebilirsiniz. Ama sahipli bir rot,
Alman çobanı, doberman gibi bir ırkla kaşı karşıya iseniz anında sizin
ona doğru tuttuğunuz bisikletin üzerine zıplayarak sizi boğazınızdan
yakalayabilir. Yanınızda elmas uçlu teleskopik dağcı bastonları ile de
savunma yapabilirsiniz. En etkilisi biber gazıdır. Fakat biber gazı
köpek için öldürücüdür. Çok hassas burunları olan köpeklerin eğer
burunlarına biber gazı sıkarsanız muhtemelen ölürler. Jop şeklinde
elektrik şoku veren batonlar vardır bunlar da köpeklere çok etkilidir.
Fakat ister elektrik şok batonu olsun, ister biber gazı olsun, dağcı
bastonu olsun diğer anlattığım yöntemler olsun kullanmak için
soğukkanlı olmak gerekir. Saldırgan bir ırkla karşılaştığınızda sizin
ruh haliniz, panik durumunuz bunları nasıl kullanacağınızı etkiler. En
iyi strateji uyanık olmak, köpek tehlikesi olan yerde köpekden uzak
geçmekdir. Anadolu'da itle dalaşacağına çalıyı dolanmak daha evladır
derler.
Köpekler birbirleriyle büyük ölçüde vücut diliyle anlaşırlar. Bizler
köpek gibi dört ayak üzerinde yürümediğimizden, kuyruğumuzun,
postumuzun olmamasından bizim vücut dilimizden pek anlamazlar. Köpeğin
havlamasından veya havlamamasından saldırıp saldırmayacağı anlaşılamaz
vücut dilinden bunu anlaya bilirsiniz.
Sizi tehdit eden bir köpek hırlarken veya havlarken dudaklarını çeker
ve alt ve üst ön dişleri olduğu gibi ortaya çıkar. Ensesi ve sırtı ve
kuyruk sokumundaki bel üstündeki tüyleri fırça gibi dikleşir.
Kulaklarını arkaya doğru çeker kısar. Kuyruğunu sağa sola fazla
sallamaz genelde dik yada yere paralel tutar kuyruk üstü tüyleride
kabarır. ( bazı köpeklerde kabarmaz) bu köpek sizden korkmuyordur ve
sizi tehdit ediyordur. Bu hareketleri sergileyen bir köpek tarafından
kolaylıkla ısırılabilirsiniz yada köpeğin cüssesine göre daha fazla
hasar alabilirsiniz.
Sizden korkan bir köpek yukardaki davranışları gösterebilir ve aynı
zamanda kuyruğunu bacaklarının arasına alır. Başını genelde yere doğru
eğer ve size yengeç gibi yan yan yanaşmaya başlayabilir. Veya
yukardaki hareketleri sergilemeden kuyruğunu bacakları arasına alır,
kulaklarını kısar, başını eğerek yaklaşmaya çalışır bu durumda köpeğe
yaklaşmazsanız sorun çıkmayabilir ama bu hareketleri yapan köpeğin
üzerine gittiğinizde sıkıştığında ısırılabilirsiniz.
Sizle eğlenmek, oynamak isteyen bir köpek ise havlayarak size doğru
koşarken kuyruğunu çok fazla sallar, belini dansöz gibi kıvırabilir,
ön ayaklarının üzerinde küçük zıplamalar yapabilir, tüyleri kabarmaz,
dişlerini göstermez. Bu köpeklerin havlamasıda buna eşlik eder bu
köpekler tarafından genellikle ısırılmazsınız. Fakat her köpeğe
ısıracakmış gibi temkinli yaklaşmakda fayda vardır. Her köpek sahibini
dahi ısırabilir.
Köpek pek çok insandan daha insan bir yaratıkdır. Bir köpek size çok
değerli şeyler öğretebilir. Eğer bir köpeğiniz varsa belki hayatta
sizi ondan daha çok seven bir diğer canlı olmayabilir.
Sinan Akyıl
|
